Người biết quan sát hơi thở, chính là người đang “nghe tiếng nói” của cơ thể mình. 

Con người thường nghĩ hơi thở là việc tự nhiên, không cần để ý. Nhưng trong y học cổ truyền, một hơi hít vào – thở ra đã đủ tiết lộ rất nhiều điều: khí huyết có thông không, ngũ tạng vận hành thế nào, tinh – khí – thần còn hài hòa hay đã lệch. Người biết quan sát hơi thở, chính là người đang “nghe tiếng nói” của cơ thể mình.

1. Hít vào không sâu, thở ra ngắn – Phế khí hư Phế chủ hô hấp, chủ khí, thông điều toàn thân. Khi Phế yếu, hít vào thấy ngắn, hụt hơi, không sâu được đến bụng, thở ra cũng gấp, nói chuyện mau mệt, dễ ho khan, dễ cảm lạnh.

Nguyên nhân:

• Phế khí hư do lâu ngày sống nơi khí trọc, ít vận động, lo lắng nhiều.

• Hoặc tân dịch hao do dùng giọng, khóc, hoặc thở gấp thường xuyên.

Biểu hiện :Da khô, giọng nhỏ yếu, dễ mệt, ngủ ngáy, ngực nặng.Tâm lý hay sợ gió, sợ lạnh, dễ thở dài nhẹ. Khi Phế yếu, hơi thở không “đi xuống” được, chỉ lơ lửng trên ngực — người ấy khó yên, khí không đủ để nuôi thần, trí dễ tán loạn. 

2. Thở ra hụt, không giữ được hơi – Thận khí hư Thận chủ nạp khí, tức giữ khí hít vào từ Phế để làm nền tảng cho nguyên khí. Khi Thận yếu, thở ra mệt, hơi ngắn, nói xong một câu đã mệt, leo cầu thang thấy hụt hơi.

Nguyên nhân:

• Thận khí suy do mất ngủ kéo dài, lao lực, sợ hãi, hoặc dục quá độ.

• Người bệnh lâu ngày, sau xạ trị – phẫu thuật – sinh đẻ cũng thường gặp.

Biểu hiện :Lưng mỏi, gối yếu, sợ lạnh, tiểu đêm, dễ thở gấp khi thay đổi thời tiết.Giọng nói yếu, dễ run, tinh thần sa sút. Khi Thận hư, nguyên khí không giữ được hơi. Hít vào mà không đến đan điền, khí tán ra ngoài, sinh cảm giác hụt hơi – cũng là dấu hiệu sinh mệnh đang yếu dần.

3. Hít vào nghẹn giữa ngực – Tâm khí hư, huyết trệ Tâm chủ huyết mạch, thần minh. Khi Tâm yếu, huyết không thông, hít vào đến giữa ngực là nghẹn, khó vào sâu, cảm giác bó chặt hoặc tức nhẹ vùng ngực.

Nguyên nhân:

• Căng thẳng, xúc động mạnh, mất ngủ dài ngày, lo nghĩ, buồn phiền.

• Huyết ứ quanh tim khiến khí không lưu thông.

Biểu hiện :Tim đập nhanh, hồi hộp, dễ mệt khi xúc động.Tay chân lạnh, mất ngủ, sợ hãi, hay giật mình. Hơi thở ở giữa ngực là tiếng nói của Tâm — Tâm yếu thì khí nghẽn, thở không thông, tinh thần bất an, ý chí dao động. 

4. Thở ra kèm tiếng thở dài – Can khí uất Can chủ sơ tiết, điều đạt khí khắp thân.

Khi Can khí bị uất, khí không lưu thông được, người bệnh hay thở dài vô thức, như cách tự xả ứ khí trong ngực.

Nguyên nhân:

• Cảm xúc bị kìm nén: giận, uất, bất mãn, lo lâu ngày.

• Môi trường gò bó, áp lực kéo dài khiến Can mất chức năng sơ tiết.

Biểu hiện :Dễ bực, ngực sườn đầy, hay nấc hoặc ợ hơi.Phụ nữ thường rối loạn kinh nguyệt, nam giới dễ cáu gắt, mất ngủ. Tiếng thở dài là lời kêu cứu của Can. Một hơi thở nặng trĩu, kéo dài, chính là hơi thở của uất khí – cũng là khí huyết đang dồn ứ, sinh bệnh ở trung tiêu.

5. Hít vào thấy nặng bụng, dễ ợ hơi – Tỳ vị hư Tỳ vị là gốc của hậu thiên, sinh khí huyết và tân dịch. Khi Tỳ hư, hít vào thấy bụng nặng, ợ hơi, không thoải mái, vì khí không thăng được mà trệ ở trung tiêu.

Nguyên nhân:

• Ăn uống thất thường, lạnh bụng, lo nghĩ quá nhiều, làm việc ngồi lâu.

• Dùng nhiều đồ sống, lạnh, hoặc ăn quá nhanh, quá no.

Biểu hiện :Bụng trướng, ăn xong buồn ngủ, sắc mặt vàng nhạt, rêu lưỡi dày trắng.Hay mệt sau ăn, đại tiện lỏng, dễ đầy hơi. Tỳ là nguồn sinh khí hậu thiên – khi Tỳ hư, hơi thở yếu, bụng nặng, đầu óc mờ, vì tân dịch không sinh, khí huyết không đủ nuôi thần. 

6. Khi hơi thở loạn – Ngũ tạng cùng rối Người hơi thở nông, không đều, lúc dài lúc ngắn, kèm mệt mỏi, khó tập trung — đó là dấu hiệu ngũ tạng cùng suy. Phế không chủ được khí, Thận không giữ được, Tâm thần bất an, Can khí uất, Tỳ khí yếu — cơ thể mất sự phối hợp toàn diện. Đây là biểu hiện rõ ràng của người bệnh mạn tính, sau điều trị nặng hoặc đang trong giai đoạn suy kiệt khí huyết. 

Một hơi thở là tấm gương của tạng phủ. Người biết lắng nghe hơi thở chính là người đang hành y cho chính mình — không cần kim, không cần thuốc, chỉ cần ý và hơi. Hơi thở loạn thì tạng yếu; hơi thở điều hòa thì khí huyết tự nhiên thông suốt, tinh thần an định, thân tâm phục hồi.

Hotline: 0777 623 623
Youtube chính thức: https://www.youtube.com/@khiconggiaolong
Tiktok chính thức: https://www.tiktok.com/@khiconggiaolong
Khoá khí công online: http://khicongonline.com/